2
"Ôi nhà thơ, chiều sắp xuống rồi;
Và tóc anh đang ngả màu tro.
Những khi suy nghĩ một mình
Anh có nghe chăng tiếng bên kia nhắn gửi?"
"Đã chiều rồi - nhà thơ nói -
Và tôi đang lắng nghe.
Bởi có thể một người nào trong làng kêu gọi.
Mặc dù chiều đã muộn rồi.
"Tôi đang chờ xem hai trái tim non trẻ lạc loài
có gặp được nhau chăng,
Và hai cặp mắt say nồng
cầu xin một điệu nhạc
để phá tan sự lặng im
và nói giùm cho họ.
Nếu tôi cứ ngồi yên trên bờ bến cuộc đời.
chiêm ngưỡng cái chết và thế giới bên kia
thì ai dệt dùm họ những lời ca say đắm?
"Ngôi sao sớm buổi chiều hôm đã lặn.
Ánh lửa của một dàn hòa lịm dần bên dòng sông im ắng;
Những con chó rừng sủa rú đồng thanh,
dưới ánh trăng mờ trong sân nhà vắng.
"Nếu kẻ nào lang thang rời nhà đến đây
để ngóng dõi trời đêm
và để lắng nghe tiếng rền rỉ của bóng tối;
"Nếu tôi cứ đóng cửa, tìm cách thoát mình
ra khỏi những sợi dây ràng buộc của trần gian
thì ai sẽ thì thầm bên tai họ
về những điều bí ẩn của cuộc đời?
"Dù tóc tôi đã ngả màu tro
thì có gì đáng ngại
Tôi vẫn trẻ vẫn già
như người trẻ nhất và già nhất ở làng này.
"Có một người có nụ cười bình dị, hiền lành,
Lại có người mắt ngời lên ranh mãnh
"Có người lệ trào lên trong ánh sáng ban ngày,
Những người khác phải dấu lệ vào bóng tối
"Tất cả đều cần đến tôi
Nhưng tôi, tôi không có gì suy nghĩ
Về cuộc đời mai sau -
"Tôi cũng có lứa tuổi với mọi người
Có ngại gì tóc tôi đã ngả màu tro?"
11
Em thế nào thì cứ thế mà đến
Chớ có loay hoay sửa soạn áo quần.
Nếu tóc em đã tết đi rồi lại sổ ra,
nếu đường ngôi chưa thẳng,
nếu những cái áo lót của em còn lỏng,
thì em đừng lo ngại, em ơi
Em hãy đến bước nhanh trên cỏ.
Em thế nào thì cứ thế mà đến;
Chớ có loay hoay sửa soạn áo quần.
Em hãy đến bước nhanh trên cỏ
Nếu vòng chân em có tụt xuống bởi sương đêm,
Nếu những chuỗi đạc trên chân em lơi lỏng
Nếu những viên ngọc trong dây rơi xuống
Thì đừng lo ngại, em ơi
Em hãy đến bước nhanh trên cỏ.
Em có thấy chăng mây phủ kín bầu trời?
Từ xa ở phía bờ sông những đàn sếu bay đi.
Và những trận gió mạnh lao vào bãi vắng
Đàn gia súc lo âu đang chạy về chuồng trong xóm.
Em thấy chăng mây phủ kín bầu trời?
Em uổng công thắp ngọn đèn thay áo.
Nó lay tắt và tắt đi vì gió thổi.
Nào ai biết mi mắt của em không bị muội đèn hoen ố?
Bởi vì mắt em còn đen hơn cả mây mù.
Em uổng công thắp ngọn đèn thay áo
Nó tắt ngay thôi.
Em thế nào cứ thế mà đến;
Chớ có loay hoay sửa soạn áo quần.
Nếu vòng hoa chưa kịp tết xong
thì có ai để ý;
Nếu dây chuyền chưa khóa chặt,
thì cứ mặc nó em ơi.
Đã muộn rồi
Bầu trời đã nặng trĩu mây đen
Em thế nào cứ thế mà đến;
Chớ loay hoay sửa soạn áo quần.
16
Câu chuyện của lòng ta bắt đầu như vậy đó.
Ấy là đêm tháng ba trăng tỏ;
Hương Kêna dịu dàng tỏa khắp không trung;
Chiếc sáo của anh nằm trơ dưới đất
và vòng hoa của em còn hãy dở dang.
Tình yêu của chúng ta cũng thực giản đơn
như một bài hát vậy.
Tấm mạng màu vàng nghệ của em
làm cho mắt anh say đắm,
Cái vòng hoa nhài anh tết cho em
đã lay động lòng anh như một lời khen thưởng.
Đó là một trò chơi có sự hiến dâng và sự từ chối;
phát hiện rồi dấu che,
nụ cười và e lệ,
những cuộc đấu tranh nhẹ nhàng và vô bổ.
Tình yêu chúng ta thực sự giản đơn
như một bài hát vậy.
Chẳng có bí ẩn nào bên ngoài hiện tại
Không có tham vọng làm điều không ai làm nổi;
Không có bóng đen nào đằng sau niềm hứng khởi say sưa
Không sờ soạng lần mò trong chiều sâu bóng tối.
Tình yêu chúng ta thực cũng giản đơn
như một bài hát vậy.
Chúng ta không tách xa lời nó
Để lạc vào trong cõi im lặng muôn đời
Chúng ta không đưa tay vào chốn hư vô
để tìm những vật không mong gì có được;
Những gì chúng ta cho và nhận
Cũng đủ lắm rồi
Chúng ta không hề ép niềm vui
để từ đó vắt ra chất rượu đau thương
Tình yêu chúng ta thực cũng giản đơn
như một bài hát vây.
17
Con chim vàng hót trên cây của họ
làm tim tôi nhảy lên sung sướng.
Cả hai chúng tôi sống trong một làng
Và đó là niềm vui duy nhất của chúng tôi
Đôi cừu non yêu quí của nàng
đến ăn cỏ dưới bóng cây trong vườn của chúng tôi.
Nếu chúng lạc vào cánh đồng lúa mạch của chúng tôi,
tôi sẽ bế chúng lên.
Tên làng của chúng tôi là Khanjana
Và Anjana là tên con sông của chúng tôi
Còn tên nàng là Ranjana.
Chỉ một cánh đồng ngăn cách chúng tôi.
Bầy ong sống trong lùm cây của chúng tôi
lại đi tìm mật trong vườn của họ
Hoa rơi trên bậc cao nhà họ
lại trôi về nơi dòng nước chúng tôi thường tắm.
Những rổ hoa Kuxum khô héo
đã từ đồng của họ về chợ chúng tôi.
Tên làng của chúng tôi là Khanjana
Và Anajana là tên con sông của chúng tôi.
Tên tôi cả làng cũng biết,
còn tên nàng là Ranjana
Về mùa xuân, con đường mòn uốn khúc đi về nhà họ
sực nức mùi thơm của hoa xoài.
Khi hạt lanh của họ chín rộ đã vào mùa
thì gai trên đồng chúng tôi đến lúc ra hoa.
Những ngôi sao mỉm cười trên nhà của họ
cũng gửi đến chúng tôi cái nhìn như vậy đó
Cơn mưa làm đầy bể nước của họ
làm cho rừng Kadam chúng tôi khoan khoái.
Tên làng của chúng tôi là Khanjana
Và Anajana là tên con sông của chúng tôi.
Tên tôi cả làng cũng biết,
còn tên nàng là Ranjana.
25
"Tuổi trẻ ơi hãy đến cùng ta
và hãy nói thực với ta
làm sao trên mắt ngươi lại có màu ngây dại?"
"Tôi không biết tôi đã uống thứ rượu hoang dã nào,
mà mắt tôi đượm màu ngây dại đó"
"Ôi, thật là xấu hổ!"
"Vâng có người khôn ngoan và có người khờ khạo,
Có người thận trọng có người lôi thôi
Có những cặp mắt tươi cười và những cặp mắt đẫm lệ,
và mắt tôi đượm màu ngây dại".
"Tuổi trẻ ơi, làm sao ngươi lại đứng yên dưới bóng cây
như vậy?"
"Đôi chân tôi đã rã rời gánh nặng của tim tôi,
và tôi đứng yên dưới bóng cây râm mát".
"Ôi, thật là xấu hổ!"
"Vâng có những kẻ bước tiến trên đường
và có người do dự,
Có những người tự do, và có những kẻ bị xiềng
Và đôi chân tôi rã rời dưới gánh nặng của tim tôi".
27
"Hãy tin tưởng ở tình yêu,
Dù nó đem sầu muộn đến
Đừng đóng kín tim anh."
"Ô không, bạn ơi, lời của bạn tối tăm,
tôi không sao hiểu được."
"Em yêu ơi tim ta là chỉ để hiến dâng
với giọt lệ hay lời ca".
"Ô không, bạn ơi, lời của bạn tối tăm,
tôi không sao hiểu được."
"Niềm vui mỏng manh như hạt sương,
nó chết ngay trong lúc nó cười.
Nhưng sầu muộn thì vững vàng, bền bỉ.
Hãy để cho tình yêu sầu muộn
bừng lên trong đôi mắt của em".
"Ô không, bạn ơi, lời của bạn tối tăm,
tôi không sao hiểu được."
"Hoa sen nở trong ánh mặt trời,
rồi mất đi tất cả những gì nó có.
Nhưng chắc không muốn làm chiếc nụ
trong sương mù vĩnh viễn của mùa đông".
"Ô không, bạn ơi, lời của bạn tối tăm,
tôi không sao hiểu nổi."
28
Đôi mắt băn khoăn của em buồn.
Đôi mắt em muốn nhìn vào tâm tưởng của anh
Như trăng kia muốn vào sâu biển cả.
Anh để cuộc đời trần trụi dưới mắt em,
Anh không dấu em một điều gì
Chính vì thế mà em không biết gì tất cả về anh.
Nếu đời anh chỉ là viên ngọc,
anh sẽ đập nó
ra làm trăm mảnh
và xâu thành
chuỗi
quàng vào cổ
em
Nếu đời anh là một đóa hoa
tròn trịa,
dịu dàng và bé bỏng
anh sẽ hái nó
ra để đặt lên mái tóc em.
Nhưng em ơi, đời anh là một trái tim
Nào ai biết chiều sâu và bến bờ của nó.
Em là nữ hoàng của vương quốc đó
Ấy thế mà em có biết gì về biên giới của nó đâu.
Nếu trái tim anh chỉ là một phút giây lạc thú
Nó sẽ trở thành nụ cười nhẹ nhõm
và em suốt thấu rất
nhanh.
Nếu tim anh chỉ là khổ đau
Nó sẽ tan ra thành lệ trong
và lặng im và phản chiếu nỗi niềm u ẩn.
Nhưng em ơi, trái tim anh là tình yêu.
Nỗi vui sướng, khổ đau của nó là vô biên,
Những đòi hỏi và sự giàu sang là trường cửu.
Trái tim anh cũng gần như chính đời anh vậy
Nhưng chẳng bao giờ em biết trọn nó đâu.
29
Em yêu ơi, hãy nói với anh đi.
Hãy nói với anh những lời em đã hát
Đêm tối rồi, sao lặn trong mây.
Gió thở dài qua kẻ lá.
Anh sẽ để tóc anh buông xõa.
Chiếc áo khoác màu xanh của anh
sẽ bao bọc người anh như thể bóng đêm
Anh sẽ ôm chặt đầu em vào ngực anh.
Và ở đó, trong nỗi cô đơn ngọt ngào
anh sẽ thầm thì với tim em.
Anh sẽ nhắm mắt lại và lắng nghe
Anh sẽ không nhìn vào mặt em.
Khi lời nói của em đã dứt
chúng ta sẽ im lặng ngồi yên.
Chỉ có hàng cây thì thào trong bóng tối.
Đêm nhạt dần. Ngày sắp sửa hửng lên.
Chúng ta sẽ nhìn vào mắt nhau
Rồi lại tiếp tục đi trên những con đường khác biệt.
Em yêu ơi, hãy nói với anh đi!
Hãy nói với anh những điều anh đã hát.
30
Em là đám mây chiều
trôi trên nền
trời mộng tưởng của anh
Anh luôn nặn hình em và vẽ em
với tất cả
tình anh khao khát.
Em là của anh, là của riêng anh,
Em ở ngay trong giấc mơ của anh không bờ bến!
Đôi chân em hồng lên vì ánh lửa của lòng anh khao khát,
Em là người thu nhặt những câu hát buổi chiều của anh>
Môi em vừa ngọt vừa chua
bởi vị rượu
của niềm đau khổ của anh.
Em là của anh, của riêng anh.
Em ở ngay trong giấc mơ đơn độc của anh.
Với bóng tối của tình yêu say đắm
Anh đã làm mắt em không còn vẻ sáng trong
Em đã ám cả chiều sâu mắt anh nhìn ngắm!
Em yêu ơi, anh đã bắt em
và bọc em
trong lưới nhạc của anh.
Em là của anh của riêng anh.
Em ở ngay trong giấc mơ trường cửu của anh.
31
Trái tim anh là con chim quen sống cảnh hoang vu
Đã tìm được nơi mắt em khung trời của nó.
Mắt em là cái nôi buổi sáng,
là vương quốc
của trời sao.
Tiếng hát của anh đã lạc xuống chiều sâu
của đôi mắt
ấy,
Hãy để anh bay lượn
Trên khung trời này, rộng rãi, cô đơn
Hãy để anh xuyên thẳng tầng mây
Và tung cánh bay lên
trong ánh mặt
trời.
39
Cả buổi sáng anh thử tết một vòng hoa
Nhưng hoa lại cứ chuồi đi rơi mất.
Em ngồi đó nhìn anh, quan sát
Qua khóe mắt tò mò, nhưng kín đáo của em.
Em hãy hỏi đôi mắt thẩm đen, láu lỉnh
Thử xem lỗi ấy về ai.
Anh thử hát lên một bài, nhưng vô ích.
Một nụ cười che dấu (đang) run rẩy trên môi em.
Hãy hỏi nó xem vì sao anh thất bại.
Hãy để cặp môi chúm chím của em
nói một lời
thề.
Làm sao tiếng nói của anh lạc vào trong im lặng
như con ong say lạc vào trong đóa hoa sen.<***>
Đã chiều rồi, cũng là lúc những cánh hoa khép lại
Hãy cho anh ngồi xuống bên em
Và hãy để môi anh làm công việc của nó
Trong lặng im và trong ánh sao mờ.
40
Đôi mắt em ánh lên nụ cười nghi ngại
Khi anh đến tìm em để từ biệt ra đi.
Anh đã làm như vậy nhiều lần
Đến nỗi em nghĩ rồi đây anh sẽ còn trở lại.
Nói thực với em,
trong lòng anh, anh cũng nghi ngờ như vậy.
Bởi những ngày xuân cứ mỗi lúc lại quay về;
Và trăng tròn kia
cứ đi rồi lại đến
Năm rồi lại năm,
hoa tàn đi và lại nở trên cành;
Và có thể,
anh giã từ,
chỉ để rồi trở lại với em thôi.
Nhưng em hãy giữ một phút giây ảo mộng;
Đừng vội xua nó đi với tấm lòng dằn dỗi, em nghe.
Khi anh bảo rằng anh xa em mãi mãi
Em cứ tin đó là sự thực
Và hãy để một làn sương lệ
Làm mờ đi vành mắt của em.
Và khi anh trở lại
Em hãy cứ cười đi,
muốn ranh mãnh bao nhiêu cũng được.
43
Không, các bạn ơi,
Dù các bạn có nói gì đi nữa
Tôi sẽ không bao giờ làm một người khổ hạnh cả đâu.
Tôi sẽ không bao giờ làm một người khổ hạnh
Nếu như nàng không cùng một ý nguyện như tôi.
Tôi quyết không bao giờ trở nên khổ hạnh
Nếu tôi không tìm được ngôi nhà râm mát
Và một người bạn xẻ chia cuộc hành xác của tôi.
Không các bạn ơi,
Tôi sẽ không bao giờ rời ngôi nhà và xó bếp của tôi,
để thu mình trong khu rừng cô đơn quạnh quẽ,
Nếu không có tiếng cười vui vẻ nào
ngân lên trong bóng mát cây rừng,
Nếu không có một tà áo màu vàng nghệ nào
phất phơ trong gió;
Nếu không có những tiếng thầm thĩ nhẹ nhàng
Làm cho cảnh lặng yên càng thêm sâu thẳm
Tôi sẽ không bao giờ làm một người khổ hạnh.
46
Em đã bỏ anh và theo đuổi con đường của em.
Anh nghĩ rằng anh sẽ chết khổ vì em
Và sẽ đặt hình ảnh cô đơn của em
vào tim anh bọc trong những câu hát bằng vàng.
Nhưng than ôi số phận hẩm hiu,
Và thời gian ngắn ngủi.
Tuổi trẻ mỗi năm mỗi tàn,
Ngày xuân không bền bỉ,
Những đóa hoa mảnh mai cũng dễ dàng rơi rụng
Và kẻ khôn ngoan vẫn bảo anh rằng
Cuộc đời chỉ là một giọt sương trên lá sen.
Anh có nên bỏ qua tất cả những điều này
Để ngóng theo con người đã quay lưng lại với anh chăng?
Thực là khờ dại và điên rồ
Bởi thời gian là ngắn ngủi.
Hỡi những đêm mưa của ta,
hãy đến đây với những bàn chân rộn rịp,
Hỡi mùa thu vàng rực
hãy cười đi,
Hỡi tháng tư chây lười, trễ nãi
hãy đến đây,
rãi những chiếc hôn ra khắp mọi nơi.
Em hãy đến,
và em, em nữa
chứ?
Tình của ta ơi,
Các người hãy hẵng biết chúng ta không trường cửu.
Thế thì khôn ngoan gì đập vỡ trái tim mình
Vì một con người, mang trái tim của họ đi xa?
Bởi thời gian là ngắn ngủi.
Thực thú vị thay
Khi ngồi trầm ngâm trong một góc
Và viết lên thành điệu thành vần
Rằng em là tất cả của đời anh.
Thực anh dũng thay
Khi dám ôm ấp nỗi buồn đau
và quyết định không cần ai an ủi.
Nhưng một khuôn mặt trẻ thập thò qua khung cửa
và ngẩng lên nhìn tận mặt anh.
Anh chỉ biết lau khô dòng lệ
và thay đổi điệu hát của mình
Bởi thời gian là ngắn ngủi.
49
Tôi nắm lấy tay nàng
Và ghì chặt nàng vào lồng ngực của tôi.
Tôi muốn sắc đẹp của nàng đầy ắp cánh tay tôi
Muốn dùng những chiếc hôn đoạt lấy nụ cười tươi mát của
nàng,
Muốn dùng mắt tôi uống no cái nhìn ảm đạm của nàng,
Nhưng than ôi, bây giờ tất cả ở đâu?
Ai có thể cướp được màu xanh trên trời thẳm?
Tôi muốn nắm trong tay sắc đẹp của nàng;
nhưng nó cứ thoát ra,
Và trong tay tôi chỉ còn thân thể.
Tôi đã mệt mỏi quay về thất vọng.
Ôi, thân thể làm sao chạm được tới bông hoa
chỉ tinh thần mới chạm được?
52
Vì sao ngọn đèn tắt?
Tôi đã lấy áo
tôi che gió cho ngọn đèn,
chính vì vậy
mà ngọn đèn đã tắt.
Vì sao hoa lại tàn?
Tôi ghì nó
vào lòng tôi
với tình yêu
khắc khoải,
chính vì vậy
mà hoa đã tàn.
Vì sao dòng nước cạn khô đi?
Tôi đã đắp
một con đê qua dòng suối
để sử dụng cho
riêng tôi,
chính vì thế
mà dòng suối cạn.
Vì sao dây đàn đã đứt?
Tôi đã cố đưa
một nốt cao quá sức của nó,
chính vì vậy
mà dây đàn đã đứt.
55
Anh ra đi vào lúc giữa trưa.
Trời đang nắng gay gắt.
Anh ra đi
Khi em đã làm xong công việc
và một mình ngồi ngoài hiên.
Gió từng trận mang đến mùi hương
của những cánh đồng xa cách;
Những con bồ câu không biết mệt
gù mãi trong bóng cây râm mát.
Một con ong bay lạc
vào phòng em
đang báo tin
từ những cánh đồng xa cách.
Làng xóm ngủ yên trong hơi nóng ban trưa.
Đường sá không người qua lại.
Những khóm lá từng hồi đột ngột nổi lên
xào xạc rồi chết lặng.
Trong khi hàng xóm đã ngủ yên trong hơi nóng ban trưa
em nhìn kỹ bầu trời
và em dệt vào màu xanh
những chữ của một cái tên em hằng quen biết.
Em đã quên không tết xong mái tóc.
Ngọn gió xuân uể oải
nghịch đùa trên má em.
Dòng sông lặng lẽ trôi đi dưới bờ râm mát.
Những đám mây trắng lười không chuyển động.
Và em đã quên đi không tết xong mái tóc.
Anh đã đi vào lúc giữa trưa.
Bụi bên đường nóng bỏng
Và những cánh đồng hổn hển
Bầy chim câu đang gù trong đám lá dày.
Em chỉ một mình ngồi trên hiên
Khi anh đã ra đi.
65
Em chỉ là một trong những người phụ nữ
bận rộn vì những công việc hàng ngày tăm tối.
Sao anh lại phải chú ý đến em.
Và đưa em ra khỏi ngôi nhà mát mẻ
của cuộc đời bình dị của chúng em?
Tình yêu chỉ thiêng liêng khi nó còn thầm kín.
Nó ánh lên như chùm ngọc
nằm trong bóng im của trái tim e ấp.
Trong ánh sáng của ban ngày dòm dỏ
nó sẽ mờ đi thảm hại vô cùng.
Ôi, anh đã phá cái vỏ bọc quả tim em
Và lôi mối tình e sợ của em
ra ngoài khoảng trống.
Và thế là anh đã mãi mãi phá tan ngôi nhà râm mát
nơi cái tổ của tình em được dấu che.
Những người phụ nữ khác vẫn nguyên như cũ.
Không có ai len vào trong đời riêng của họ
Và bản thân họ cũng không hiểu những điều kín sâu của họ.
Họ cười, khóc, chuyện trò hay làm lụng
rất thoải mái, nhẹ nhàng.
Hàng ngày họ đến lễ ở đền thờ,
thắp đèn và kín nước ở sông lên.
Em hy vọng tình em
sẽ tránh được nỗi nhục hãi hũng của cảnh bơ vơ
nhưng anh quay mặt đi nơi khác.
Vâng, đường của anh mở rộng ra trước mặt,
nhưng anh đã chặn hết đường về của em
và để em trần trụi trước cuộc đời
với những cặp mắt không mi
nhìn em xoi mói
suốt ngày đêm.
57
Ôi, cuộc đời,
Ta đã hái một cành hoa của ngươi.
Ta ôm cành hoa vào trái tim ta
Và bị gai đâm.
Khi ánh ngày đã nhạt và trời đã tối đen,
thì hoa cũng héo
nhưng nỗi đau còn lại.
Ôi, cuộc đời,
Còn nhiều hoa nữa sẽ đến với ngươi
thơm tho và kiêu hãnh,
Nhưng giờ phút hái hoa của ta đã mãn
Và trong đêm đen
ta không có nữa đóa hồng
chỉ nỗi đau còn lại.
61
Lòng ta ơi, xin hãy bình yên,
Hãy để cho giờ phút ra đi dịu dàng, êm ái.
Hãy xem đó là điều viên mãn
đừng xem đó là chuyện tử vong.
Hãy để cho tình yêu tan ra thành kỷ niệm
Và nỗi khổ đau thành tiếng hát lời ca.
Hãy để cho chuyến bay qua trời thẳm
Kết thúc trong đôi cánh xếp về trên tổ ấm.
Hãy để cho lần bắt tay cuối cùng
Cũng đáng yêu như một đóa hoa đêm.
Ôi, chung cục mỹ miều,
Xin hãy đứng yên trong giây phút
Và nói lên trong im lặng,
những lời nói cuối cùng.
Ta xin cúi mình, nâng ngọn đèn lên
Soi sáng cho người trong lúc ra đi.
65
Có phải tiếng của em lần nữa gọi ta?
Chiều đã xuống.
Sự mệt mỏi ghì chặt ta
như đôi cánh tay của tình yêu khẩn khoản.
Có đúng là em gọi ta chăng?
Ta đã dành cả ngày của ta cho em
hỡi cô nàng độc ác,
Vậy mà em định chiếm đêm của ta nữa hay sao?
Tuy nhiên, mọi vật rồi sẽ có cáo chung.
Và nỗi cô đơn trong bóng tối
là riêng của từng người.
Vậy mà tiếng nói của em lại chọc thủng nỗi cô đơn
và dằn vặt ta sao?
Phải chăng buổi chiều không có một điệu ru nào trước cổng
nhà em?
Có phải những cánh sao lặng lẽ
chẳng bao giờ leo lên bầu trời
phía trên tháp cao nghiệt ngã của em?
Có phải hoa trong vườn em không hề rơi xuống bụi
và chết đi một cách nhẹ nhàng sao?
Làm sao em lại gọi anh
hỡi em, cô nàng xao xuyến?
Thôi, hãy cứ để cho đôi mắt buồn của tình yêu
thao thức và khóc lên, vô ích.
Hãy để cho ngọn đèn cháy sáng trong ngôi nhà quạnh quẽ.
Hãy để cho con đò đưa những người dân cày mệt mỏi
trở về nhà.
Ta rời bỏ những giấc mộng của ta
và vội vàng đi theo tiếng gọi của em.
66
Một người điên lang thang đi tìm đá thử vàng
tóc anh bù xù
nước da anh rám nắng
và khắp người bụi bặm.
Cả thân hình anh chỉ là một cái bóng thôi,
đôi môi anh mím chặt
như cánh cửa lòng anh đóng kín.
Đôi mắt bừng cháy của anh
như ngọn đèn của con đom đóm
đang bay tìm bạn nó trong đêm.
Trước mắt anh
một biển cả mênh mông đang gào réo.
Những ngọn sóng ba hoa không ngừng kể lể
về những kho tàng dấu trong lòng bể
và chế diễu anh chàng dốt nát kia
chẳng hiểu ý nghĩa gì.
Có lẽ giờ đây anh không còn có hy vọng nào,
mà cũng không sao nghĩ được
bởi cuộc kiếm tìm này
đã thành cuộc sống của anh.
Thật đúng như biển kia
muốn đưa tay lên trời thẳm
để tới nơi không bao giờ tới được -
Thật cũng đúng như những vì sao
đang chạy vòng
mong tìm đến một nơi không bao giờ đến được -
Dù vậy, trên bờ bến cô đơn
Người điên kia, với mớ tóc hung đầy bụi,
vẫn lang thang tìm đá thử vàng.
Một ngày kia, một cậu bé trong làng đến hỏi:
"Này, ông hãy nói tôi nghe
ông đã tìm đâu ra sợi dây vàng
quàng ở lưng ông đó?"
Anh chàng điên giật mình -
Cái sợi dây trước kia là sắt
giờ đã thực là vàng;
Rõ ràng không phải trong mơ
nhưng anh không biết nó thay đổi tự bao giờ.
Anh thô bạo đập tay vào trán -
Ở đâu, vâng, anh đã thành công như vậy, ở đâu
mà anh không hay biết?
Từ đó đã thành một thói quen
hễ nhặt được đá
là anh cọ thử vào dây,
và ném đi
mà chẳng nhìn xem
có điều gì thay đổi;
Và anh chàng điên kia
đã tìm ra và đánh mất hòn đá thử vàng như vậy đó.
Mặt trời lặn xuống ở phương Tây.
bầu trời vàng rực.
Anh chàng điên lại tìm kiếm kho tàng đã mất
với chiếc lưng còng,
sức khỏe tiêu hao,
và trái tim lầm bụi
khác nào một cái cây
đã bật gốc tự bao giờ.
67
Dù buổi chiều đang đến dần từng bước
và báo cho mọi lời ca tiếng hát
hãy dừng đi;
Dù bạn ngươi đã về chỗ nghỉ ngơi
và ngươi đã mệt mỏi;
Dù nỗi sợ len vào trong bóng tối
và khuôn mặt của bầu trời đã bị phủ che;
Nhưng chim ơi, chim,
hãy lắng nghe ta
xin đừng xếp cánh.
Không phải bóng tối âm u của lá rừng đâu.
Chính là biển đang phồng lên
như một con rắn đen tăm tối.
Không phải cuộc khiêu vũ của hoa nhài đang nở,
mà chính là bọt nước ngời lên.
Ôi, đâu rồi bờ biển xanh rực nắng,
và đâu rồi, tổ ấm của ngươi?
Chim ơi, chim
hãy lắng nghe ta
xin đừng xếp cánh.
Đối với ngươi, không có hy vọng, không có gì sợ hãi
Không lời nói, không tiếng thầm thì, không tiếng khóc.
Không cửa nhà, không có giường để nghỉ ngơi
Chỉ có đôi cánh của ngươi
Và bầu trời mù mịt
Chim ơi, chim
hãy lắng nghe ta
xin đừng xếp cánh.
71*
Ngày chưa tàn hẳn
hội chợ vẫn còn,
cái hội chợ bên sông
Tôi lo rằng tôi đã phung phí thời gian
và đồng bạc cuối cùng cũng mất.
Nhưng không, người anh em của tôi ơi, tôi vẫn còn lại chút
gì.
Số phận chưa phải là tước đi tất cả.
Chuyện mua bán đã xong,
Những món nợ đôi bên cũng thanh toán cả rồi,
đã đến lúc tôi về nhà yên nghỉ.
Nhưng, hỡi người gác cổng
Có phải anh hỏi tiền vào cửa đấy chăng?
Anh đừng lo, tôi vân còn lại chút gì.
Số phận chưa phải đã tước đi tất cả.
Gió lặng yên như báo trước cơn giông
Và đám mây thấp ở phương Tây
Chẳng phải một dấu hiệu gì tốt đẹp.
Dòng nước âm thầm chờ đợi gió về.
Tôi vội vã sang sông
trước khi trời chập tối.
Bác lái đò ơi, chắc bác hỏi tiền!
Vâng, người anh em ơi, tôi vẫn còn lại chút gì
Số phận chưa phải đã tước đi tất cả.
Một người hành khất ngồi dưới gốc cây, bên đường cái.
Than ôi, anh ta nhìn vào mặt tôi
Và ngần ngại ước mong!
Anh nghĩ rằng với những thu nhập trong ngày
chắc tôi giàu có lắm.
Vâng, người anh em ơi, tôi vẫn còn lại chút gì
Số phận chưa phải đã tước đi tất cả.
Đêm thẫm dần và đường cũng vắng hơn.
Đom đóm lập lòe trong kẽ lá.
Anh là ai mà len lén theo tôi, bước chân lặng lẽ?
À, tôi biết rồi
Chắc anh muốn chiếm đoạt
tất cả những gì tôi đã kiếm ra
Tôi sẽ không làm anh thất vọng!
Bởi vì tôi cũng còn lại chút gì
Và số phận không phải đã tước đi tất cả.
Tôi về đến nhà vào lúc nửa đêm.
Với hai bàn tay trắng.
Em đợi tôi ngoài cửa
với đôi mắt lo âu
lặng im và thao thức.
Như một con chim e sợ
Em bay đến lòng tôi, yêu mến nồng nàn.
Ồ, Chúa ơi, tôi còn lại rất nhiều.
Số phận không phải đã tước đi tất cả.
72
Sau những ngày lao động gian lao
Tôi đã dựng lên
một ngôi đền không cửa,
Những bức tường dày
đều xây bằng đá
Tôi đã quên tất cả mọi điều
và lánh xa cõi thế
Tôi mãi lo ngắm nhìn
và say sưa chiêm ngưỡng
cái hình tượng
tôi đã đặt lên trên điện.
Trong đền, là một đêm dài vĩnh viễn
chỉ soi sáng bằng những ngọn đèn dầu
khói hương dằng dặc
đã cuốn trái tim tôi thành những nếp nặng nề.
Không sao ngủ được,
tôi đã khắc lên những hình ảnh kỳ dị
theo những nét quanh co
như một mê đồ -
nào ngựa bay, nào hoa có mặt người,
nào phụ nữ với chân tay như rắn.
Không còn chừa một chỗ nào
cho tiếng lá reo
tiếng chim hót,
và tiếng nhộn nhịp
có thể len vào.
Âm thanh duy nhất ngân lên
trong vòm tối của ngôi đền
là tiếng của tôi nhịp nhàng cầu nguyện.
Tâm trí tôi trở nên sắc nhọn
và lặng yên như ngọn lửa nhọn kia.
Tất cả giác quan tôi
đều tan ra trong một niềm thanh thoát.
Tôi không rõ thời gian đã trôi đi như thế nào
Cho đến khi sét ập đến ngôi đền
Và một cơn đau nhói tận tim tôi.
Ngọn đèn như mờ đi và xấu hổ;
Những tượng khắc trên tường
như những giấc mơ bị trói
đã nhìn vào ánh sáng, đăm đăm, vô nghĩa
dường như cũng thích tự che mình.
Tôi nhìn vào hình tượng trên điện thờ.
Tôi thấy nó đang cười, sinh động
nhờ có sự tiếp cận tràn đấy sức sống
của Chúa Đời.
Và đêm đen, tôi hằng giam giữ
đã tung cánh bay lên
biến mất đâu rồi.
73
Hỡi mẹ kiên trì và ảm đạm
Hỡi người mẹ đất bụi của con
Tài sản vô cùng đâu phải là của mẹ.
Mẹ chật vật để mong đầy miệng những đứa con,
nhưng thức ăn đêm còn hiếm.
Món quà vui mẹ dành tặng cho chúng con
không bao giờ toàn vẹn.
Những đồ chơi mẹ làm ra cho lũ trẻ
cũng thật mỏng manh.
Mẹ không sao thỏa moãn được
những mong ước gay gắt của chúng con.
Nhưng đâu phải vì thế mà chúng con rời xa mẹ!
Nụ cười của mẹ tối đi vì u ám bóng đau thương
vẫn ngọt ngào trong mắt của con.
Tình yêu của mẹ dẫu chưa hề trọn vẹn.
Với lòng con vẫn rất thiết tha.
Từ lòng mẹ
mẹ đã nuôi chúng ta bằng cuộc đời
chứ đâu bằng sự trường cửu!
Chính vì vậy mà đôi mắt mẹ
vẫn luôn thao thức.
Mẹ đã lao động qua đời này đời nọ
với sắc màu và tiếng hát
thế nhưng thiên đường mẹ vẫn chưa xong,
nó mới chỉ là một phác thảo của buồn thương!
Bên trên những sáng tạo ra bao điều mỹ lệ của mẹ
là một màn sương nước mắt phủ che.
Con muốn trút lời ca của con
vào trong quả tim thầm lặng của mẹ,
Và trút tình yêu của con
vào tình yêu của mẹ.
Con muốn thờ phụng mẹ
bằng lao động của con.
Mẹ Đất ơi,
Con đã nhìn thấy khuôn mặt dịu hiền của mẹ.
74
Trong sân chầu vũ trụ
Chiếc lá cỏ bình thường
Cũng ngồi chung một thảm
Với ánh mặt trời
và sao sáng trong đêm.
Thế đấy, trong lòng vũ trụ
những lời ca tiếng hát của tôi
cũng ngồi chung một chỗ
với điệu nhạc của rừng, mây.
Nhưng còn ngươi, con người lắm của
sự giàu có của ngươi không được một phần nào
trong sự lớn lao bình dị
của ánh nắng mặt trời rực rỡ vàng tươi
hay của ánh trăng mơ màng, êm dịu.
Ân huệ của trời cao
tỏa khắp muôn loài
cũng không xuống đến sự giàu có của ngươi.
Và khi thần chết hiện ra
thì sự giàu có của ngươi
sẽ nhạt mờ, héo hắt
và rơi vào đất bụi.
75
Lúc nửa đêm
Con người muốn làm người khổ hạnh
bảo rằng:
"Đã đến lúc tôi phải bỏ nhà
ra đi tìm Chúa.
Ôi, không biết ai đã giữ tôi lại quá lâu
trong ảo mộng ở nơi này."
Và Chúa Đời thầm nhủ:
"Ta"
Nhưng người kia không nghe thấy
Vợ anh ta nằm một bên giường
yên lành trong giấc ngủ
với đứa con đang ngon giấc trong lòng.
Người kia nói:"Ngươi là ai
mà đùa ta lâu thế?"
Và tiếng nọ trả lời:
"Họ chính là Chúa Đời."
Nhưng người kia vẫn không nghe rõ.
Đứa con kêu lên trong giấc ngủ
Và ôm mẹ chặt hơn.
Chúa Đời ra lệnh:
"Này, thằng điên!
Hãy thôi đi
Chớ bỏ nhà ngươi nữa!"
Nhưng người kia vẫn chửa nghe ra.
Chúa thở dài, than thở:
"Tại sao tín đồ
cứ muốn đi tìm Chúa
trong khi chính họ
đã xa ta?"
76
Phiên chợ diễn ra phía trước ngôi đền.
Trời đã mưa từ sáng tinh mơ
và ngày sắp hết.
Niềm vui trong đám người đông đảo
cũng không sao có thể sáng tươi bằng
nụ cười tươi của em gái nhỏ kia
vừa có một xu
mua chiếc còi bằng lá cọ.
Tiếng còi vui bay lên, cao hơn cả
mọi tiếng cười
và mọi tiếng ồn ào, náo động.
Một đoàn người vô tận
tới lui và chen lấn
lẫn nhau.
Đường sá bùn lầy
Con sông lụt lội
Và cánh đồng ngập nước
trong cơn mưa rả rích không ngừng.
Nỗi buồn tủi của đám người đông đảo
cũng không sao lớn bằng
nỗi buồn tủi của chú bé kia -
Chú không có nổi một xu
để mua chiếc gậy tô màu.
Đôi mắt thèm thuồng của chú
nhìn vào cửa hàng
làm cho tất cả đám người kia
thương xót.
77
Người công nhân cùng với vợ
từ miền Tây đến ở
đang đào đất làm gạch để xây lò.
Đứa con gái nhỏ của họ đi đến bờ sông
và cọ rửa xoong nồi không biết mỏi.
Chú em nhỏ của cô ta,
đầu cạo trọc,
nước da nâu,
ở trần trùng trục
tay chân lấm bùn.
nó theo cô
và kiên nhẫn đứng trên bờ chờ cô gọi đến.
Cô bé trở về nhà
với liễn nước trên đầu,
chiếc "bô" đồng sáng ngời trong tay trá,
và tay phải dắt em -
Cô là một con sen nhỏ rất ngoan
của mẹ,
và trang nghiêm
vì những nỗi lo âu nặng trĩu,
ở trong nhà.
Một hôm tôi nhìn thấy
chú bé ở truồng kia
ngồi duỗi chân trên cỏ.
Cô chị đang ngồi dưới nước
cọ rửa những chiếc "bô"
với nắm đất trong tay
Cô quay rồi lại quay.
Ở gần đó một chú cừu lông mịn
đứng gặm cỏ bên sông.
Nó đến gần nơi chú bé đang ngồi
và đột ngột be lên một tiếng
Chú bé giật mình, khóc thét.
Cô chị vội bỏ chiếc "bô" đang rửa
đến ngay.
Cô bế em trong tay
Còn tay kia cô bế con cừu nhỏ
Cô vuốt ve, mơn trớn cả hai
và buộc chúng vào một sợi dây
của tình thương mến
cả hai đứa trẻ thơ
của vật và người.
85
Bạn đọc ơi,
Bạn là ai, mà sẽ đọc thơ tôi
một trăm năm sau nữa?
Tôi không sao có thể gửi đến bạn
chỉ một đóa hoa thôi
trong vườn hoa phong phú của mùa xuân,
và chỉ một ánh sáng thôi
của đám mây vàng rực xa xôi.
Bạn hãy mở cửa
và hãy nhìn ra ngoài xa.
Trong khu vườn đầy hoa của bạn
xin bạn hãy hái đi những kỷ niệm thơm tho
của những đóa hoa
đã héo tàn từ trăm năm trước.
Và trong niềm vui của lòng bạn
bạn có nghe chăng
một niềm vui sinh động
đã từng hát lên một buổi sáng mùa xuân
và đã gửi đi qua suốt một trăm năm
những tiếng vui của nó.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét