Chú lừa nhận huy chương (Aziz Nesin)

Chú lừa nhận huy chương (Azit Nêxin Giải sầu chủ nhật. Người dịch : Nguyễn Chí Được Nxb văn hóa thông tin)

Ngày xửa ngày xưa có một đất nước nọ có một ông vua trị vì.Cả nước phát triển rực rỡ như khu vườn mùa xuân được ánh nắng dân chủ ấm áp chiếu rọi giúp cho hàng ngàn hàng vạn loại cây tự do sinh sôi phát triển trên mặt đất. Người dân không biết đói khổ làm gì.

Nhưng bỗng một tai họa khủng khiếp xảy ra ở đất nước này. Cảnước bị nạn đói hoành hành dữ dội đến mức không bút nào tả xiết, không lời nàonói đủ. Kể cả những nhà trước kia giàu có nhất cũng không có gì mà ăn.

Trước cảnh đói khổ của dân chúng, nhà vua động lòng suynghĩ. Ông suy nghĩ, suy nghĩ mãi cuối cùng tìm ra được cách giải quyết. Nhà vuacho mõ đi ra khắp các hang cùng ngõ hẻm, để tất cả người dân biết chiếu chỉ mớicủa nhà vua: bất kì ai dù ít dù nhiều, có công đóng góp cho quốc gia, làm đượcviệc gì đó có ích cho tổ quốc đều được tặng thưởng huy chương.

Dân chúng nghe tin này liền quên hết đói rét, khổ đau buồnthảm, nợ nần, chi phí, chỉ nóng lòng mong chóng nhận được huy chương. Tùy vàocông lao của từng người mà nhà vua phát cho các loại huy chương khác nhau.

Huy chương hạng nhất là huy chương vàng. Loại hai là huychương mạ vàng. Loại ba là huy chương bạc. Loại bốn là huy chương sắt. Loại nămlà huy chương thiếc. Loại sáu là huy chương kẽm. Loại bảy là huy chương sắttây… Tóm lại ai đã đến cung điện nhà vua đều được phát huy chương cả. Chẳng baolâu trong nước không còn lấy một mẩu kim loại nào. Trong khi đó trên ngực áo aicũng lủng lẳng những huy chương là huy chương, trông giống như những vòngchuông, vòng cườm trên cổ loài la.

Một con bò cái thấy mọi người ai cũng đeo huy chương và nghenói rằng hễ ai đến xin, nhà vua đều ban phát cho huy chương cả, nó liền tự bảo:“ Thế thì ta kém gì mà không đến đầu tiên để nhận huy chương”.

Thế là chị bò người chỉ còn da bọc xương, hai hàng vú nhănnhúm thõng thẹo, bụng thót lên tận sống lưng, bước thấp bước cao, dò dẫm lêntriều đình.

Đến nơi bò ta nói với người gác cổng:

-Nhờ ông tâu với nhà vua có bò tôi xin được yết kiến.

Lính canh thấy sự lạ, liền tìm cách đuổi chị bò đi. Nhưngchị ta không phải tay vừa, be ầm lên:

-Nếu không được gặp nhà vua, tôi sẽ không rời nửa bước khỏicánh cổng này.

Lính canh đành phải vào tâu vua:

-Tâu bệ han, có một ả bò cái xin được yết kiến.

-Cho ả ta vào, - nhà vua nói.

-Nào, nhà ngươi hãy be lên ta nghe xem có chuyện gì? – Nhàvua bảo.

-Tâu bệ hạ - chị bò cái nói, - thần được biết là bệ hạ banphát huy chương, thần cũng muốn được một chiếc.

-Nhà ngươi có quyền chi, có đóng góp gì cho đất nước mà đòinhận huy chương? – Nhà vua giận dữ quát to.

-Thưa đức đại chí tôn! - Ả bò cái mở đầu. – Loài bò chúngtôi không được ban phát huy chương thì vua ban phát cho ai? Thịt của chúng tôiai ăn, sữa chúng tôi ai uống, da chúng tôi ai đi trên chân. Thậm chí cả nhữngthứ chúng tôi thải ra cũng được dùng vào việc. Phải chăng như thế chưa đủ đểnhà vua ban cho chúng tôi tấm huy chương, dù đó là huy chương sắt tây?

Nghe chị bò cái phân trần, nhà vua thấy có lý.Ông bèn ra lệnh ban cho chị tấm huy chương loại ba. Chị bò mặt tươi như hoa, với tấm huychương đeo lủng lẳng trước cổ tấp tễnh trở về nhà. Trên đường chị gặp chú la.

-Xin chào chị bò!

-Xin chào chú la!

-Chị đi đâu về mà tươi tỉnh vui vẻ thế?

Chị bò cái liền kể lại mọi chuyện. Khi chị kể đến đoạn mìnhđược tặng huy chương thì chú la chưa kịp nghe hết chuyện đã vội vã ba chân bốncẳng chạy thẳng đến cung vua.

-Tôi muốn được yết kiến nhà vua! – Chú la trịnh trọng tuyênbố.

-Không được, -lính canh trả lời chú la.

Tuy nhiên chú la vốn được thừa hưởng tính ngang bướng của cụkỵ tổ tiên mình nên đâu có dễ thoái lui. Chú cứ đứng đấy hết van vỉ lại lấychân cấu vào cánh cổng cung điện mà xin vào. Thấy thế lính canh đành phải vàotâu vua.

-Thôi được, hãy cho chú la – kẻ nô lệ trung thành của ta vàoyết kiến! – Nhà vua ra lệnh.

Chú quỳ sụp xuống, vái lạy nhà vua, kính cẩn hôn tấm longbào trên người vua, rồi mới từ tốn xin được ban huy chương.

-Vì lý do gì mà nhà ngươi xin nhận huy chương.

-Ôi muôn tâu bệ hạ, phải chăng loài la chúng conít đóng gópcho tổ quốc? Trong thời gian chiến tranh không phải chúng con đã từng cõng trênlưng súng ống đạn dược ra mặt trận cho quân đội thì ai làm việc này? Trong thờibình không phải chúng con thì ai mang trên lưng mình các bà hoàng hậu, cáchoàng tử, các công chúa của nhà vua đi thăm thú mọi nơi? Không có loài la chúngcon có hỏng hết mọi việc!

Nhà vua cho rằng nguyện vọng của chú la là chính đáng và banlệnh:

-Hãy cấp cho chú la tấm huy chương hạng nhất!

Chú la sướng phá điên lên được, đang chạy vội về nhà để khoevới mọi người thì gặp bác lừa trên đường.

-Chào cháu la! – Bác lừa chào trước.

-Cháu chào bác lừa!- Chú la đáp.

-Cháu đi đâu về đấy?

Nghe xong câu chuyện chú la kể lại, bác lừa liền nói:

-Thế thì ta cũng phải đi gặp nhà vua để xin cấp huy chương!

Nói đoạn, bác lừa liền đến cung điện nhà vua. Lúc đầu línhcanh một mực không cho bác vào, nhưng sau mới nhớ ra rằng loài lừa vốn không dễbảo, chịu đựng rất giỏi, nên đành phải vào tâu với nhà vua.

-Có một chú lừa tự xưng là công bộc trung thành của nhà vuaxin được yết kiến.

-Nhà ngươi muốn gì? Hỡi chú lừa công bộc của ta kia? – Nhà vuahỏi bác lừa.

Bác lừa trình bày nguyện vọng của mình với nhà vua. Chưanghe hết, nhà vua đã hết sức giận dữ quát to:

-Loài bò cung cấp thịt, sữa, da và phân cho cả nước. Loài latrong thời chiến cũng như trong thời bình, lúc nào cũng mang vác hàng hóa, chởngười trên lưng nặng nhọc vất vả, vì thế họ xứng đáng được tặng thưởng, tônvinh. Còn giống lừa nhà anh, thử hỏi đã làm được việc gì mà dám đòi cấp huychương. Nhà anh liệu có gì đáng ca ngợi?

Đợi nhà vua nói xong, bác lừa cười một cách độc ác rồi nói:

-Tâu bệ hạ, giống lừa là những công bộc trung thành nhất củabệ hạ, có phần đóng góp lớn lao nhất trong mọi việc của quốc gia. Nếu như khôngcó hàng ngàn, hàng vạn những công bộc xuất thân từ giống lừa ưa nặng như conđây thì ngai vàng của bệ hạ liệu có còn giữ nổi không? Và bệ hạ có còn trị vìđược nữa không? Ơn trời, bệ hạ còn có giống lừa chúng con nên mới giữ yên đượcsơn hà xã tắc đó.

Nhà vua hiểu rằng con lừa này cũng như toàn bộ số lừa cònlại không xứng đáng được nhận huy chương sắt tây.

- Ôi chú lừa công bộc trung thành của ta, - nhà vua nói, -ta không có loại huy chương phù hợp tặng thưởng cho chú vì sự đóng góp cao cảcủa chú. Thay vào đó, từ nay đến khi chú qua đời, mỗi ngày chú được hưởng mộtbao cỏ từ chuồng ngựa của quốc gia. Hàng ngày chú hãy ăn số cỏ đó và đừng quênluôn luôn ca ngợi sự trị vì vủa ta.